طنین مثبت در خانواده
امسال عید دو داستان سرایت داریم:
۱- پیشگیری از سرایت ویروس کرونا به یکدیگر
۲- افزایش سرایت هیجانات مثبت به یکدیگر
1- برای سرایت از نوع اول، انتخاب می کنیم که در خانه بمانیم و از این سرایت پیشگیری کنیم.
2- برای سرایت از نوع دوم، ایجاد طنین مثبت را تمرین می کنیم. با ایجاد طنین مثبت، هیجانات مثبت را به یکدیگر سرایت می دهیم.
طنین مثبت، آهنگ هیجانی دلنشین زندگی است و با انجام کارهایی ایجاد می شود که هیجانات مثبت مثل امید، شادی، نشاط و ... را ایجاد می کند.
۱. اولین شیوه ایجاد طنین مثبت در خانواده ایجاد الگوهای تعامل مثبت و حذف الگوهای تعامل منفی در خانواده است.
امسال با حذف سه الگوی تعاملی منفی یعنی قهر کردن، گلایه کردن، بحث و جدل و تقویت سه الگوی تعامل مثبت یعنی شوخی کردن، گفتگو کردن و قدردانی کردن حال روابط مان را خوب و با ایجاد طنین مثبت، هیجانات مثبت را به همدیگر سرایت دهیم.
-ادامه مطلب-
۲. مشغله ها و گرفتاری های زندگی از یک سو و اهمال کاری خودمان از سویی دیگر باعث می شود کارهای عقب افتاده داشته باشیم.
هر سال عید به دلیل مسافرت، پیک نیک، دید و بازدید، مهمانی رفتن و مهمانی دادن فرصت پرداختن به این کارهای عقب افتاده را نداشتیم.
امسال ناخواسته فرصتی پیش آمده که در خانه بمانیم. از این فرصت استفاده می کنیم و کارهای عقب مانده را به اتمام می رسانیم.
نکته مهم: کارهای عقب مانده، منبع اضطرابند و انجام شان حالمان را خوب می کند.
حالمان را با اتمام کارهای عقب افتاده خوب کنیم و با سرایت این حال خوب به دیگران طنین مثبت ایجاد کنیم.
۳- سومین شیوه ایجاد طنین مثبت: همکاری و مشارکت
همکاری و مشارکت یکی از رسوم مهم با هم بودن است. وقتی اعضای خانواده در کارهای مشترک خانه با یکدیگر همکاری و مشارکت می کنند، این پیام را به یکدیگر می دهند که "ما به یکدیگر تعلق داریم."
تعلق خانوادگی احساس امنیت ایجاد می کند و احساس امنیت حالمان را خوب می کند.
یک نکته مهم: در "انتظار همکاری" گیر نیفتیم. چه بقیه اعضاء خانواده همکاری کنند و چه همکاری نکنند، ما همکاری می کنیم و برای ایجاد و تقویت روحیه همکاری در اعضای خانواده، همواره می کوشیم.
۴- چهارمین شیوه ایجاد طنین مثبت: تقویت بعد معنوی
غرق شدن در روزمرگی های زندگی مادی، فرصت غنی کردن بعد معنوی را از ما می گیرد. آنقدر غرق در گرفتاری های زندگی مادی می شویم که بعد معنوی وجودمان به فراموشی سپرده شده و توجیه "زمان نداشتن" قانع مان می کند.
اما امسال عیدی متفاوت داریم. به دلیل شرایط پیش آمده زمان زیادی در اختیار داریم. زمان خوبی داریم تا ارتباط معنوی با خود و خدای مان را تقویت کرده و ارتقاء دهیم. زمان خوبی داریم برای اینکه به باورهای معنوی مان بیشتر بپردازیم و فرصت تجربه معنوی را با انجام اعمال معنوی به خودمان بدهیم.
تقویت پیوند معنوی حال مان را خوب می کند و به ما قرار می دهد و سرایت این حال خوب به دیگران ایجاد کننده طنین مثبت است.
۵- پنجمین شیوه ایجاد طنین مثبت: دید و بازدید اما از نوع مجازی
دیدار خانواده، فامیل، دوستان و همکاران یکی از مهمترین شیوه هایی است که طنین مثبت ایجاد می کند.
دید و بازدید نوروزی و تبریک و شادباش سال نو و آرزوی بهترین ها برای یکدیگر در سال جدید، یکی از مهم ترین رسوم ما ایرانیان است که در ایجاد و سرایت هیجانات مثبت مثل نشاط اجتماعی بسیار تاثیرگذار بوده و هست.
امسال این رسم را به شیوه ای متفاوت برگزار می کنیم.
امسال عزیزان مان را مجازی می بینیم و مجازی عید را به یکدیگر تبریک می گوییم و مجازی بهترین ها را برای عزیزان مان آرزو می کنیم و نشاط اجتماعی ایجاد می کنیم.
۶- شیوه ششم طنین مثبت: استراحت و آهستگی
یکی از ویژگی های زندگی مدرن، سرعت و عجله است. وقتی در چرخه سرعت زندگی گرفتار می شویم، لحظه را از دست می دهیم. زندگی و زیبایی هایی که در اختیارمان می گذارد را نمی بینیم. عجله داریم و فقط می خواهیم زمان بگذرد، غافل از اینکه تنها چیزی که واقعاً داریم همین لحظه است.
آهستگی باعث رها کردن خود در جریان آنچه رخ می دهد است به جای تلاش برای دخالت در آنچه به طور طبیعی اتفاق می افتد.
آهستگی باعث می شود با جریان زندگی همراه شویم و همراه شدن با جریان زندگی بسیار سودمند است. این کار می تواند یک بعد از ظهر معمولی با یک فنجان چای را به تجربه ای سیال و بدن کشمکش تبدیل کند.
آهستگی متفاوت عمل کردن است نه متفاوت احساس کردن. قرار است سرعت رفتارمان آهسته شود نه اینکه لزوما آرامش درونی داشته باشیم.
امسال با فرصتی که ناخواسته پیش آمده فرصت استراحت و آهستگی را به خودمان بدهیم.
۷- هفتمین شیوه ایجاد طنین مثبت: سرگرمی های خانوادگی
بازی ها و سرگرمی های خانوادگی همواره جز فعالیت های نشاط آور بوده اند. وقتی اعضای خانواده به طور مشترک بازی، سرگرمی یا فعالیتی را انجام می دهند نه تنها هیجانات مثبت را ایجاد و به یکدیگر سرایت می دهند، بلکه پیوند عاطفی شان نیز تقویت می شود.
امسال که فرصت با هم بودن مان در خانه بیشتر است، باهم فیلم ببینیم، با هم موسیقی مشترک گوش کنیم، با هم بازی و مسابقه های شاد داشته باشیم و با هم اسنک های خوشمزه تهیه کنیم.
یک نکته مهم: اگر در ابتدا، مشارکت در سرگرمی های خانوادگی برای مان سخت است یا برای مان هیجان مثبت ایجاد نمی کند، سریع تحلیل مان این نباشد که من اهل این کارها نیستم.
قرار نیست اهل این کارها باشیم یا نباشیم.
همه ما با هر ویژگی، سن، جنسیت و شغلی که داریم عضو یک خانواده ایم و در ایجاد سرگرمی های خانوادگی، مخصوصا در این شرایط، سهم داریم.
۸- هشتمین شیوه ایجاد طنین مثبت: تمرین خویشتنداری
خویشتنداری یکی از شایستگی های اخلاقی انسان هاست. خویشتنداری یعنی رویدادهای درونی مثل هیجانات، امیال و تکانه ها در حضور محرک های بیرونی اذیت مان کنند و ما رفتارمان را مدیریت کنیم و واکنشی برخورد نکنیم.
یکی از حوزه های زندگی که خویشتنداری در آن بسیار ضروری به نظر می رسد، حوزه روابط است. در حوزه روابط، افراد پیرامون مان، کلام یا رفتارهایی دارند که خوشایندمان نیست و اذیت مان می کند، اما روابط می طلبد که رفتارمان را مدیریت کرده و خویشتندارانه در راستای ارزش های مان عمل کنیم.
امسال به دلیل شرایط پیش آمده این حوزه اهمیتش بیشتر شده و زمان بیشتری را در ایام نوروز با خانواده هستیم و طبیعی است که احتمال اینکه رفتار و کلام آنها رویدادهای درونی آزاردهنده مثل خشم را در ما ایجاد کند زیاد است.
اما امسال با تمرین خویشتنداری، اجازه می دهیم رویدادهای درونی مهمان مان باشند و به جای واکنش نشان دادن به آن ها پذیرای آن ها هستیم و ارزش های ارتباطی را ملاک رفتارمان قرار می دهیم و با سرایت هیجانات مثبت، طنین مثبت ایجاد می کنیم.
یک نکته مهم: خویشتنداری تمرین می خواهد. از خودمان توقع بالا نداشته باشیم و امسال را بستر مناسبی برای تمرین این شایستگی در خود بدانیم.
۹- نهمین شیوه ایجاد طنین مثبت: تقویت سرمایه روانشناختی امید
امید یکی از چهار سرمایه روانشناختی است. یک حالت ذهنی مبتنی بر انتظار پیامدهای مثبت است. فردی که سرمایه امید را داراست، در سخت ترین شرایط زندگی نیز منتظر رخ دادن رویدادها و نتایج مثبت است.
گرچه روانشناسان شکل گیری این سرمایه روانشناختی را به سال های آغازین زندگی ربط می دهند، اما از هر زمانی می توان برای تقویت این سرمایه استفاده کرد.
سرمایه امید منجر به چهار پیامد می شود:
1 -هدف گذاری: فرد امیدوار اهداف کوتاه مدت و میان مدت و بلند مدت دارد.
2 -تعیین خط مشی و مسیر: فرد امیدوار برای رسیدن به اهدافش خط مشی و مسیر عینی و عملیاتی دارد.
3 -حس عاملیت: امید به فرد حس عاملیت و اثربخشی می دهد. فرد امیدوار خود را در مسیر زندگی اش اثر گذار می داند.
4 -ایجاد انگیزه: و نهایتا امید باعث می شود فرد برای رسیدن به اهدافش انرژی صرف کند.
افراد امیدوار رضایت از زندگی شان بالاتر و مدیریت شان در شرایط استرس زا بیشتر است.
امسال که همه ما در شرایط استرس زایی قرار داریم فرصتی فراهم شده تا هم سرمایه روانشناختی امید را در خود بررسی کنیم و هم دغدغه تقویت آن را در خودمان و دیگران ایجاد کنیم و با تقویت این سرمایه در خود و دیگران طنین مثبت ایجاد کنیم.
۱۰- دهمین شیوه ایجاد طنین مثبت: تقویت سرمایه روانشناختی تاب آوری
تاب آوری یکی از سرمایه های روانشناختی است. تاب آوری "فرصت ساختن از تهدیدهاست".
وقتی شرایط بیرونی سختی حاکم می شود:
الف: می توان آن را تحمل کرد؛ یعنی به سختی و دندان روی جگر گذاشتن آن را گذراند.
ب: می توان صبر کرد و اجازه داد تا آن شرایط طی شود.
ج: و می توان با تاب آوری از آن شرایط سخت استفاده موثر کرد و آن شرایط را فرصتی برای شکوفایی دانست.
اکنون که در شرایط سخت شیوع ویروس هستیم، زمان مناسبی است تا با تقویت سرمایه تاب آوری، فرصت را مغتنم شمرده و ببینیم چه استفاده ای می توانیم از این شرایط برای رشد و توسعه خودمان و دیگران داشته باشیم و با این نگاه، حال خودمان را خوب کرده و با ایجاد طنین مثبت این حال خوب را به دیگران سرایت دهیم.