1 دسامبر روز جهانی مبارزه با ایدز
با فرزندان خود صحبت کنیم...
جمع آوری: زینب سلمانی
مراقب سلامت دبستان
صحبت با فرزندان درباره مسایلی مانند ایدز برای اغلب پدر و مادرها بسیار سخت است، به ویژه اگر در جامعه ای زندگی می کنند که در آن این مقوله و مسایل مربوط به آن تابو محسوب می شود. پدر و مادرها دوست ندارند حتی به این فکر کنند که یک روز ممکن است فرزند عزیزشان به ایدز مبتلا شود، اما این اتفاق می تواند رخ دهد و خودداری شما از صحبت درباره ی این موضوع نه تنها جلوی وقوع این اتفاق را نمی گیرد، بلکه ریسک آن را بالا هم می برد. با وجود تمام پیشرفت های علم پزشکی در زمینه ی این بیماری، هنوز هیچ راه درمان قطعی و واکسنی برای جلوگیری از آن اختراع نشده، بنابراین آگاهی بخشی در مورد نحوه ی پیشگیری از اچ آی وی، کماکان مهم ترین راه جلوگیری از گسترش آن به شمار می رود. به علاوه، نسل های قدیمی تر با فرزندان خود در اینباره صحبت نمی کردند، به همین دلیل پدر و مادرها یاد نگرفته اند چگونه باید درباره ی این بیماری و مسائل مربوط به آن به فرزندان خود آگاهی دهند. به همین دلیل در این مطلب می خواهیم ببینیم چرا صحبت درباره ی اچ آی وی و ایدز با فرزندان ضروری است و پدر و مادرها چطور می توانند در مورد این بیماری به آن ها آموزش دهند.
-ادامه مطلب-
-چرا باید درباره ی ایدز با فرزند خود صحبت کنیم؟
حقیقت آن است که بخشی از جمعیت مبتلایان به اچ آی وی و ایدز را کودکان و نوجوانان تشکیل می دهند. اما همگی آن ها با این بیماری پا به دنیا نگذاشته اند. هم کودکان و هم نوجوان ها ممکن است رابطه را تجربه کنند، مورد تعرض قرار گیرند یا به دلیل اعتیاد، انجام تتو یا پیرسینگ بدن یا حتی برای مصارف درمانی، از سوزن و سرنگ مشترک استفاده کنند، به همین دلیل ریسک ابتلا به اچ آی وی در آن ها هم وجود دارد. شاید تصور کنید صحبت درباره ی اچ آی وی، ایدز ،اعتیاد و... هنوز برای فرزندتان خیلی زود است و این مسائل برای او بیش از حد سنگین و غیر قابل هضم هستند. به علاوه ممکن است نگران باشید چنین صحبت هایی فرزندتان را با این مسائل آشنا و او را ترغیب به تجربه ی آن ها کند یا حتی ترسی ناسالم درباره ی مسأله ی طبیعی برقراری رابطه در او به وجود آورد. اما تحقیقات نشان داده این تصورات درست نیستند، چرا که بچه ها چیزهای زیادی از طریق دوستان خود، تلویزیون، فیلم ها، شبکه های اجتماعی و مدرسه یاد می گیرند و بیشتر آن ها تا هشت سالگی چیزهایی درباره ی ایدز شنیده اند. پدر و مادرها مهم ترین نقش را در تربیت جنسی فرزندان دارند. اگر شما در مورد ایدز و مسائل پیرامون آن با او صحبت کنید، می توانید مطمئن شوید که فرزندتان اطلاعات دقیق و درستی در اینباره دارد و در کنار این مسأله، ارزش های خانوادگی خود را هم یاد می گیرد. صحبت با فرزندان درباره ی اچ آی وی و ایدز، احتمال تجربه ی رفتارهای پرخطر و اعتیاد را هم در آن ها پایین می آورد. علاوه بر این، تحقیقات نشان داده نوجوانانی که با والدین خود درباره ی این مسائل صحبت می کنند، سلامت آن ها را حفظ خواهد کرد. به علاوه، صداقت و صراحت شما در برابر فرزندتان، باعث می شود او هم با راحتی بیشتری نگرانی ها و مشکلات خود را با شما در میان بگذارد.
-چگونه با فرزند خود درباره ی ایدز صحبت کنیم؟
برای شروع چند نکته ی پایه ای وجود دارد که باید از آن ها آگاه باشید:
قبل از شروع صحبت با فرزندتان مطمئن شوید خود اطلاعات پایه ای و کافی را در مورد اچ آی وی دارید. اگر بیشتر از یک فرزند دارید، به طور جداگانه با آن ها صحبت کنید. این کار کمک می کند بتوانید متناسب با سن هر کدام، آموزش هایی که باید را به آن ها دهید و سن پایین تر یا بالاتر یکی، مانع از آموزش درست و مناسب به آن ها نشود.
لازم نیست بار اولی که با کودک خود درباره ی اچ آی وی صحبت می کنید از سایر مسائل مرتبط هم حرف بزنید. درواقع، ارتباط دادن این دو مقوله به هم ممکن است ذهنیت بدی برای او ایجاد کند و او را از مسأله ی طبیعی رابطه بترساند. اما به خاطر داشته باشید با شروع صحبت درباره ی ایدز با کودک خود، باید خود را برای گفتگو درباره ی مقوله ی مرگ هم آماده کنید.
از فرزندتان سؤال هایی بپرسید تا متوجه شوید که چه چیزهایی می داند، شنیده یا از قبل به خاطر دارد. هر گونه تصور اشتباهی درباره ی اچ آی وی و افراد مبتلا به آن را هر چه زودتر در فرزندتان از بین ببرید.
اگر متوجه شدید فرزندتان دیگر قادر نیست اطلاعات بیشتری را درک کند، بقیه ی آموزش را به دفعات بعدی موکول کنید. کودکان اغلب برای درک موضوعات پیچیده یا ترسناک احتیاج به زمان دارند و این مسائل نه یکباره، بلکه ذره ذره باید به آن ها آموزش داده شود.
بهانه ی خوبی برای شروع گفتگو پیدا کنید. به ویژه در مورد کودکان کم سن و سال، می توانید داستان یا شخصیت یک کتاب یا فیلم یا موضوع یک خبر را بهانه ای برای طرح سؤال از فرزندتان و شروع صحبت درباره ی بیماری کنید.
از پاسخ به سؤالات فرزندتان شانه خالی نکنید. اجازه ندهید خجالت از طرح چنین مسائلی مانع از آموزش درست فرزندتان شود. اگر جواب سؤالی را نمی دانید، بگویید که اطلاعی در این مورد ندارید اما حتماً جواب آن را پیدا خواهید کرد. اگر هم موقعیت برای پاسخ به سؤال مناسب نبود، بگویید که بعداً در این مورد صحبت خواهید کرد. قول خود را فراموش نکنید و حتماً به آن عمل کنید.
به فرزندتان اطمینان دهید که همیشه می تواند سؤالاتش را از شما بپرسد. اجازه دهید فرزندتان بداند که عاشق او هستید و می خواهید کمکش کنید، حتی اگر کاری برخلاف میل شما از او سر زده باشد.
مطمئن شوید که صحبت هایتان ذهنیت بدی از مسأله ی رابطه جنسی برای فرزندتان به وجود نمی آورد و زندگی آینده ی او را به خطر نمی اندازد. به او گوشزد کنید که رابطه مسأله ای کاملاً طبیعی و سالم است.
-چرا و چگونه باید درباره ایدز به فرندان خود آموزش دهیم؟
۵ تا ۸ سال:
کودکان در این سن قادرند مفاهیم پیچیده تری را درباره ی سلامتی، بیماری، مرگ و جنسیت درک کنند. آن ها می توانند بفهمند اچ آی وی یک بیماری جدی است که در اثر یک ویروس به وجود می آید و احتمال مبتلا شدن آن ها به این بیماری بسیار کم است. در این دوره احتمال دارد فرزندتان از طریق تلویزیون، دوستان یا بزرگترها، چیزهایی در مورد ایدز بشنود که سؤالات یا ترس هایی در او به وجود آورد. کودک شما می تواند جواب های ساده ی شما به سؤالاتی که بر اساس مثال های مشخصی در زندگی واقعی باشند را درک کند. برای مثال، اگر فرزندتان دست خود را ببرد و از آن خون بیاید، این بهترین فرصت است تا به او یاد دهید میکروب ها (چیزهایی که باعث بیماری می شوند) می توانند از طریق زخم و جریان خون وارد بدن شوند. اگر فرزند شما به پیش دبستانی یا مدرسه می رود و در آنجا بچه ای هست که مبتلا به اچ آی وی است، باید به فرزندتان بگویید که بازی کردن، درس خواندن، غذا خوردن یا صحبت کردن با او باعث انتقال ایدز نمی شود. در این دوره لازم نیست درباره ی رابطه جنسی با کودک تان صحبت کنید. با این حال، می توانید به او آموزش دهید که بعضی از مایعات بدنی حاوی میکروب هستند و نباید با آن ها تماس داشت.
۹ تا ۱۲ سال:
این دوره با فشار اجتماعی شدیدی برای فرزند شما همراه است، یعنی همان پدیده ای که به آن فشار نظیر گفته می شود و از سمت همسن و سالان فرزندتان به او وارد می شود. این فشار فرزند شما را به تجربه ی چیزهای جدید (و احتمالاً خطرناک) سوق می دهد. به همین دلیل باید درباره ی نحوه ی پیشگیری از اچ آی وی با او صحبت کنید. تغییرات ناشی از دوران بلوغ، بچه ها را نسبت به بدن خود و مسائل جنسی بسیار کنجکاو می کند و آن ها باید بدانند که اچ ای وی چطور منتقل می شود، از چه راه هایی انتقال پیدا نمی کند و چطور باید از ابتلا به آن پیشگیری کرد. از آنجایی که عمده راه انتقال اچ آی وی، رابطه جنسی است باید اطلاعات درستی در این باره در اختیار آن ها گذاشته شود. آن ها باید بدانند منظور از رابطه جنسی چیست واین رابطه، رفتاری مربوط به دوران بزرگسالی محسوب می شود. علاوه بر این باید به آن ها گوشزد شود که اعتیاد و انجام تتو یا پیرسینگ بدن و در واقع استفاده از سوزن و سرنگ مشترک، ریسک ابتلا به اچ آی وی را بالا می برد. شاید کار سختی به نظر برسد اما به شما این فرصت را می دهد ارزش هایی را به فرزندتان یاد دهید که امیدوارید در زندگی آن ها را در پیش بگیرد. به علاوه، در این دوره باید به فرزند خود بفهمانید هر سؤالی که در رابطه با ایدز یا مسائل جنسی داشته باشد می تواند از شما بپرسد و هر زمان که احساس ناراحتی کند یا مورد زورگویی قرار بگیرد می تواند با یک بزرگتر قابل اعتماد (مثل والدین، معلم یا فامیل) درباره ی مشکل خود صحبت کند.