مواد غذایی مفید برای افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن

منبع: تغذیه کودک و نوجوان در سلامت و بیماری (تالیف: دکتر رویا کلیشادی)

فعال بودن سیستم ایمنی باعث می شود، کودک و نوجوان کمتر دچار بیماری های مختلف ویروسی، میکروبی و انگلی شود و همچنین در سنین بعدی، نسبت به برخی بیماریهای مزمن مقاومت بیشتری داشته باشد.

عوامل متعددی بر سلامتی و فعالیت دستگاه ایمنی تاثیر دارند و یکی از این عوامل، تغذیه صحیح است (اهمیت میان وعده ها). در صورتی که کودک یا نوجوان مقادیر کافی مواد غذایی حاوی ویتامین و املاح دریافت نکند، اختلالاتی در دستگاه ایمنی او پیش خواهد آمد. کودکان دچار سوءتغذیه، دچار نقص ایمنی نیز می شوند و در نتیجه افزایش ابتلا به بیماریهای مختلف باعث تشدید سوءتغذیه ایشان می گردد.

دستگاه ایمنی از تعدادی سدهای دفاعی تشکیل می شود که می توانند با اثرات باکتریها، ویروس ها و محرک هایی که به بدن حمله می کنند، مبارزه نمایند. این سدهای دفاعی شامل پوست، پوشش های مخاطی داخل بینی و گلو و اسید موجود در سیستم گوارش می باشد. این سیستم همچنین گلبولهای سفید ویژه ای را در اختیار دارد که در مایعات بدن گردش کرده و از بدن در برابر عفونت ها محافظت می کنند .

علایم دستگاه ایمنی ضعیف شده : - سرماخوردگی های مکرر، اضطراب و یا افسردگی، برخی حساسیت های غذایی، مصرف مداوم داروهای آنتی بیوتیک، گلو دردهای مکرر و برخی انواع سردردهای مزمن

در صورتی که کودک یا نوجوان سه علامت از علائم فوق را داشته باشد، سیستم ایمنی او نیاز به حمایت دارد.

رژیم غذایی تقویت کننده سیستم ایمنی

ویتامین ها و املاح متعددی در تقویت دستگاه ایمنی نقش دارند. در این میان مواردی که نقش کلیدی دارند عبارتند از :

ویتامین A: به ویژه در روغن ماهی، جگر

بتاکاروتن: شامل سبزیجات ریشه ای مانند هویج، سبزیجات دارای برگ سبز تیره و میوه های دارای رنگ زرد از قبیل زردآلو و سبزیجات دارای رنگ زرد نظیر فلفل دلمه ای زرد یا نارنجی که از جمله مواد غذایی اساسی برای حمایت و تقویت سیستم ایمنی هستند .

ویتامین های گروه B: جوانه گندم خام و حبوبات

ویتامین C: در این رابطه مرکبات، کلم بروکلی و سبزیجات دارای برگ سبز از اهمیت ویژه ای برخوردارند .

ویتامین E: مغزها و آجیل ها، دانه های روغنی، جوانه گندم و روغن های گیاهی از مواد غذایی سرشار از این ویتامین هستند.

آهن: گوشت قرمز، زرده تخم مرغ، سبزیجات دارای برگ سبز و حبوبات سرشار از آهن هستند.

روی: جوانه گندم خام، مرغ، تخم مرغ، مغزها و دانه های روغنی نمونه هایی از مواد غذایی حاوی روی می باشند.

کلسیم: شیر و لبنیات، فراورده های سویا، سبزیجات دارای برگ سبز، کنجد و تخمه آفتابگردان از منابع مهم حاوی کلسیم هستند .

سلنیوم و منیزیم: در مغزها، دانه های روغنی، سیب درختی و سبزیجات دارای برگ سبز تیره یافت می شود .

وجود مواد غذایی نظیر کلم بروکلی، سیر، گوشت، نان سبوس دار، پرتقال، تخمه آفتابگردان خام، سویا، پیاز، هویج، سیب درختی و... در غذای کودکان و نوجوانان باعث افزایش مقاومت او نسبت به بسیاری از بیماریهای ویروسی و میکروبی خواهد شد.

غذاهایی که باید پرهیز شود:

-گوشت ها وماهیهای خیلی برشته شده، حاوی موادی هستند که به نظر می رسد باعث شروع سرطان در بدن شوند.

 -گوشتهای فراوری شده مانند سوسیس و کالباس حاوی نمک های معدنی به نام نیتریت هستند که ممکن است، باعث رشد سلولهای سرطانی بخصوص در معده شود، بنابراین تا حد امکان مصرف آنها باید کاهش یابد.

نگهبانان هوا

نویسنده: دینا اخلاقی (کلاس سوم)

چه درخت قشنگی، چه زیبا و نازه

هوارو برای ما، میکنه خیلی تازه

اگه درخت نباشه، هوامون کثیف میشه

باید درخت بکاریم، این جوری بهتر میشه

اگه درخت مریض شه، به خاطر ماشین ها

هوا کثیف تر میشه، مثل غول قصه ها

یک روز در مدرسه با پدر

جمعه ساعت 10 صبح دختران پایه سوم مسرور به همراه پدرانشان مهمان دبستان بودند. روایت این روز را، از زبان دانش آموزان بخوانید.

نقاشی: حسنا مختاریان (کلاس سوم) و مبینا سلطانی (کلاس سوم)

با پدرم به سوی مدرسه رفتیم. وقتی وارد کلاس شدیم، همه پدرها با دخترانشان نشسته بودند. بعد به حیاط مدرسه رفتیم و مسابقه گذاشتیم. (سارا بصیری) اول مسابقه ای به نام باد کردن بادکنک و گره زدن آن داشتیم. (نازنین اشجع) بعد از مسابقه همه پدرها بلند فریاد کشیدند« ما شما بچه ها را دوست داریم».(سارا بصیری) وقتی پدرم به من گفتند «دخترم دوستت دارم» و وقتی من به پدرم گفتم «پدرم دوستت دارم» بسیار لحظه زیبایی بود. من آن روز دست پدرم را بوسیدم.(نازنین زهرا غلامی) بعد از این کار پدرها باید نامه ای که دخترش برای آنها نوشته است را پیدا می کردند.(هستی عباسی مقدم) من خیلی خوشحال بودم که با پدرم با مدرسه رفتم و بسیار خوشحال تر از اینکه پدرم همان اول نامه ام را درست برداشت.(فرناز حاج عبدالرحمانی) درلحظه ای که پدرم نامه ی مرا پیدا کرد، متوجه شدم که پدرم هنوز آن خاطره را به یاد دارد.(مهشید رجایی) آنجا هر پدر حس خود را از نامه اش گفت و من خیلی کیف کردم.(نازنین اشجع) بعد پدرها داخل کلاس بودند و ما بیرون آمدیم و آب جوش داخل لیوان ریختیم و لیوان آبجوش با یک کلوچه و یک نسکافه داخل بشقاب گذاشتیم و خوراکی ها را به حیاط بردیم.(نرگس عشقی) در همین زمان خانم مرادی نوشته هایی را  روی تابلو نوشتند و پدران به آن پرسش ها جواب دادند و حالا برعکس شد. ما باید نامه پدرمان را با مشخصاتی که داشتیم، پیدا می کردیم.(نازنین اشجع) و من هم برگه هایی که نوشته شده بود "پدرتان چه چیزی دوست دارد؟ و چه غذایی؟" همه را درست نوشته بودم.(فرناز حاج عبدالرحمانی) با پدرانمان عکس دو نفره گرفتیم.(حسنا مختاریان) روز پدر و دختر بسیار خوب بود، چون با هم بازی کردیم و خصوصیات هم را فهمیدیم.(سارینا سجادی) این روز بهترین روز برایم بود و نکات خوب بسیار ی داشت.اولین نکته خوب این بود که با پدران دوستانم هم آشنا شدم.(بهار سعیدی) من در این صبح زیبا به همراه پدرم چیزهای بسیار آموختیم، مانند اینکه وقتی کنار هم هستیم چه حس خوبی می توانیم داشته باشیم یا متوجه شدم چقدر همدیگر را می شناسیم.(مهشید رجایی) مسابقات آنجا نشان می داد که پدرها و دخترها چقدر با هم می توانند همکاری کنند.(نازنین زهرا غلامی) به نظر من بخش پذیرایی جالب تر از بقیه بخش ها بود.(بهاره خانی) من دوست داشتم که پدرم به من می گفت آفرین دختر بابا و بگویم خواهش می کنم بابا جون وظیفه ی  من بوده است.(ثمین مرادی)

راه کارهای کاهش عوارض آلودگی هوا

دکتر شهرزاد طاهری

پزشک دبستان

امروزه آلودگی هوا از جمله نگرانی های مهم محیطی خانواده های ایرانی به شمار می‌رود. به همین خاطر والدین در جستجوی راه کارهایی سالم برای کنترل عوارض مخرب این بحران هستند. از طرفی طب سنتی راه کارهایی برای کاهش این اثرات معرفی کرده است که در ادامه  به چند مورد از این راهکارها اشاره می کنیم:

1- تنظیم دمای محیط. دمای محیط خود را بین 20 تا 25 درجه سانتی گراد نگه دارید،  زیرا دمای بیشتر باعث کاهش اکسیژن محیط، ضعف عمومی و خواب آلودگی می شود. به جای آن از لباس های بیشتری برای گرم کردن خود استفاده کنید و از حمام های طولانی خودداری کنید. 

 2-سوزاندن موادی مانند اسپند. دود اسپند باعث تصفیه ی هوا می شود.

3-پر کردن داخل به یا سیب با گلاب. این ترکیب را روی حرارت قرار دهید. علاوه بر پاکسازی هوا، بوی آن فضای خانه را معطر می کند.

4-جوشاندن مخلوط سرکه. اگر یک لیوان سرکه را با 18 لیوان آب مخلوط کنید و روی حرارت بسیار کم بگذارید تا بجوشد، بخار آن هوای اتاق را پاکسازی خواهد کرد.

۵- استفاده از پیاز. پیاز را  نصف کنید و آن را در خانه به خصوص محل خواب قرار دهید و هر 24 ساعت یک بار آن ها را جایگزین کنید. جای پیاز می توان از سیر یا نارنج هم استفاده کرد.

۶ –پرهیز از پرخوری یا روی هم غذا خوردن و گرسنگی های طولانی. این رفتارها باعث کاهش مقاومت بدن در برابر آلودگی خواهد شد.

۷- مصرف بیشتر مغزیجات و خشکبار.  مصرف این مواد باعث کاهش رطوبت بدن می شود.

۸- خودداری از مصرف غذای چرب و سنگین: خوراکی هایی مثل گوشت گاو، بادمجان، سوسیس، کالباس، کنسروها، غذاهای خمیری مانند لازانیا و ماکارانی و یا کله پاچه به دلیل بالا بردن غلظت خون در این شرایط مناسب نمی باشد.

۹-پرهیز از مصرف خوراکی های یبوست آور. خوراکی های یبوست آور از جمله گوشت گاو و گوساله، سوسیس، کالباس، موز سفت، خرمالوی نارس، عدس پلو، سنجد و میوه های ترش. در صورت تمایل به خوردن گوشت، مصرف گوشت های لطیف مثل گوشت پرندگان کوچک با مزاج معتدل( مانند جوجه و کبک) توصیه می شود.

۱5- بوییدن مواد خوش رایحه. مواد غذایی چون: لیمو، پرتقال، سیب، به، زعفران، گلاب، هلو و دارچین علاوه بر تقویت اعضای رئیسه ی بدن (قلب، مغز، کبد)، شادی بخش هستند و توان عمومی بدن را می افزایند.

۱6-  استفاده از  گیاهان آپارتمانی. پژوهش ها نشان می دهد گیاهان آپارتمانی هوای محیط را تصویه می کنند. از جمله این گیاهان می توان به: نخل ققنوس، سرخس، گل عنکبوتی، آگلونما، فیکوس بنجامین، پاپیتال، نخل مرداب و ... اشاره کرد.

17- استفاده از ماسک های فیلتر دار. از آنجا که ماسک های کاغذی ساده هیچ تاثیری در پیشگیری از ورود ذرات آلاینده به سیستم تنفس ندارد، استفاده از ماسک های فیلتر دار اکیداً توصیه می شود.

هم چنین عدم استفاده از مواد شیمیایی مثل حشره کش، تهویه مناسب هنگام پخت و پز، خودداری از انجام فعالیت های بدنی سنگین یا بی تحرکی، خواب کافی و قرار نگرفتن دراز مدت در معرض هوای بسیار سرد و امواج الکترومغناطیسی به ویژه رایانه و تلفن همراه از راهکار های دیگر جهت کاهش عوارض آلودگی هوا است.