ورزش و سلامتی
ورزش و سلامتی
دکتر شهرزاد طاهری
پزشک دبستان
نقاشی: ریحانه رحیمی / کلاس دوم
ورزش در طب سنتی ایران اهمیت فراوانی دارد به طوری که حکیم بوعلی سینا مهم ترین تدبیر تندرستی را در درجه نخست ورزش و سپس تدبیر غذا و خواب می داند. اما چرا ورزش تا این حد مهم است؟
زندگی بدون صرف غذا محال است و فضولات ناشی از غذا معمولا از طریق ادرار، عرق و مدفوع دفع می شود، اما همیشه مقدارکمی از این فضولات هم دفع نمی شود و در بدن باقی می ماند که به مرور زمان در بدن تجمع پیدا کرده و سبب بیماری می شود. بهترین راه برای دفع این مواد زاید ورزش و حرکت بدنی است.
ورزشی مفید است که تنفس و تعریق ایجاد کند تا جایی که تندی تنفس و تعریق بیش از حد نشود، که در آن صورت باید ورزش قطع شود. بهترین زمان ورزش بعد از هضم کامل معده است که حداقل دو ساعت طول می کشد. لذا حداقل فاصله بین ورزش و غذا باید دوساعت باشد، در عین حال ورزش در حین گرسنگی هم توصیه نمی شود. بهترین زمان ورزش در فصل بهار در نزدیک ظهر، در تابستان ابتدای روز و در فصل زمستان آخر روز است که دمای هوا در اعتدال است.
ورزش مناسب باعث کاهش اضطراب و افسردگی، استحکام عضلات و استخوان ها، کاهش خطر برخی سرطان ها، تنظیم فشار خون و تشکیل عروق خونی جدید در قلب و سایر عضلات می‌شود. ورزش باعث بهبود وضعیت خواب و افزایش انرژی خواهد شد. از سوی دیگر فعالیت بدنی باعث افزایش هوشیاری، بهبود حافظه، بهبود عملکرد هوشی و افزایش خلاقیت می شود. خطراتی که عدم فعالیت فیزیکی برای سلامتی دارد، شامل بیماری های عروق کرونر قلب، سکته مغزی، چاقی، دیابت نوع دو، پر فشاری خون، سرطان روده بزرگ، استرس و اضطراب، پوکی استخوان و کمردرد می‌باشد.
توصیه می شود که حداقل سه روز در هفته ورزش های ایروبیک انجام شود. (حداقل 20 و حداکثر 60 دقیقه) انجام ورزش های استقامتی حداقل دو روز در هفته و هر بار 1 تا 2 مجموعه فعالیت با 8 تا 12 بار تکرار توصیه می شود و ورزش های کششی نیز حداقل دو بار در هفته انجام شود. فردی که پس از سال ها بی تحرکی تصمیم به ورزش بگیرد، بدن این فرد به احتمال زیاد انباشته از مواد نامناسب است و ورزش مخصوصا اگر شدید باشد، باعث افزایش حرارت بدن وی و رقیق شدن مواد غلیظ و چسبنده و جابجایی آن ها خواهد شدکه ممکن است به سمت اندام های ضعیف و حیاتی سرازیر شود و مشکلات مختلف و گاهی خطرناک مثل گرفتگی عروق را به دنبال داشته باشد. این افراد باید ابتدا با رعایت رژیم غذایی مناسب و انجام پاک سازی، ورزش را تدریجی شروع کنند. برای انجام ورزش عضوی که مشکل دارد کمتر از سایر اعضا حرکت کند، مثلا کسی که واریس پا دارد نباید پیاده روی طولانی داشته باشد.
با توجه به مطالب بیان شده برای جلوگیری از آسیب های مختلف بهتر است به مرور زمان ورزش را در زُمره ی فعالیت های روزمره و مستمر زندگی خود قرار دهیم و در انتخاب نوع و زمان ورزش به تفاوت های فردی و وضعیت جسمانی خود توجه داشته باشیم.