افسردگی، شناخت و راه حل‌ها
افسردگی، شناخت و راه حل‌ها
دکترشهرزاد طاهری
پزشک دبستان
نقاشی: لعیا دهنی زاده (کلاس پنجم گل شقایق)
اغلب ما کم و بیش در دوره هایی از زندگی احساس غم و اندوهی مستمر را تجربه کرده ایم. این دوره‌ها عمدتا به دنبال تغییری ناخوشایند در زندگی، از دست دادن عزیزان و یا گرفتاری های روزمره‌ی زندگی بوده است. احساسی که در این دوره به ما دست می‌دهد، معمولا متناسب با موقعیت، ضروری و البته گذرا است و حتی باعث رشد و سازگاری بیشتر ما با محیط اطرافمان می‌شود.
وقتی احساس غم و اندوه به صورت مستمر و بیشتر از دو هفته ادامه پیدا کند، می‌تواند زندگی روزمره را مختل نموده و این استمرار نشانه ای از بیماری افسردگی است. مهمترین علامت این بیماری احساس غم و دل مردگی و لذت نبردن از آنچه پیشتر برایمان لذت بخش بوده، می باشد. بسیاری از بیماران افسرده می‌گویند که دیگر هیچ چیز شادشان نمی کند یا آنچه که برای دیگران لذت بخش است، برای آن‌ها جذابیتی ندارد. حتی بسیاری از بیماران اذعان دارند که علاقه و محبت سابق را نسبت به عزیزان خود از دست داده اند. اغلب بیماران افسرده از اضطراب نیز رنج می‌برند. همیشه نگرانند و دلشوره دارند. علائم دیگری نیز در این بیماری افسردگی شایع است که می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:
زود عصبانی شدن و احساس پشیمانی به دنبال آن
احساس ضعف مدام و ناتوان دیدن خود در کارهای روزمره
اختلال در خواب، به صورت کم خوابی به نحوی که دیر به خواب رفته و زود از خواب بیدار می‌شوند. یا به صورت احساس خواب آلودگی مداوم تمایل به خوابیدن همیشگی.
اختلال در اشتها، که به دو شکل بی اشتهایی مفرط و پر‌اشتهایی نمایان می شود که به ترتیب منجر به لاغری یا پرخوری و چاقی می‌گردد.
احساس بی ارزش بودن و نا امیدی به نحوی که مدام خود را به دلیل آنچه در گذشته انجام داده سرزنش می‌کند.
مختل شدن تمرکز و حواس پرتی
افسردگی مانند بیماریهایی نظیر دیابت، فشار خون، ذات الریه و ... یک بیماری طبی محسوب می‌شود و بر خلاف تصور عموم، وجود آن در یک فرد، دلیل بر ضعف شخصیتی یا بی ارادگی و تنبلی نیست. با توجه به این نکته از علائم جسمی افسردگی می توان به احساس خستگی مداوم، بدن درد، کوفتگی و احساس ضعف اشاره نمود. فرد افسرده حس می‌کند فشارش پایین است، دچار سر درد، سوء هاضمه، نفخ و یبوست شده و گاهی دچار سر گیجه و یا نفس تنگی می‌گردد.
علت افسردگی مربوط به کاهش ترشح برخی مواد شیمیایی در مغز می‌باشد. در شرح حال اغلب بیماران افسرده ردپایی از وجود استعداد ژنتیکی ابتلای به افسردگی مشاهده می‌شود. افسردگی می‌تواند به شغل، روابط اجتماعی و سلامت جسمی بیمار آسیب برساند. هیچ کس دلش نمی خواهد افسرده باشد. افسردگی یک بیماری است که چگونگی فکر و احساس شما را تغییر می‌دهد و شما نمی توانید به تنهایی از دستش خلاص شوید. در واقع در این موارد مراجعه به پزشک ضروری است.
گفتنی است در جامعه ی ما، علائم جسمی افسردگی، شایع تر از کشورهای غربی است. همچنین طبق آمار شیوع افسردگی در خانم‌ها چند برابر آقایان است. هر خانمی با علائم افسردگی، می بایست از عدم وجود وجود کم خونی فقر آهن اطمینان حاصل کند، چرا که علائم این کم خونی شباهت بسیاری به علائم افسردگی دارد. از طرفی کمبود ویتامین «دی3» نیز می‌تواند علائم افسردگی را تشدید نماید. لذا انجام این دو تست که از طریق آزمایش خون میسر است در هر فرد با علائم افسردگی ضروری می باشد.
از دیدگاه طب سنتی، افراد افسرده بایستی از خوردن مواد غذایی با مزاج سرد به خصوص در وعده‌ی شام پرهیز کرده و یا حتما آن‌ها را با مصلحات نظیرشان میل نمایند. بوئیدن بوهای گرم مثل گلاب، گل نرگس، گل یاس، گل مریم، خوردن روزانه چهارده عدد بادام بدون پوست، مصرف عرق بهار نارنج، دم‌کرده ی اسطوخودوس، بادرنجبویه و گل گاو زبان می تواند به بهبودی افسردگی کمک کند. موثرترین گیاه دارویی در درمان افسردگی، گیاه علف چای است که محصول فرآوری شده‌ی آن در داروخانه‌ها موجود است. همچنین پیاده روی روزانه و انجام نرمش و ورزش منظم نیز نقش بسزایی در بهبود افسردگی دارد.
درمان افسردگی یک درمان زمان بَر است و به هیچ عنوان نباید داروی تجویز شده از طرف پزشک بدون دستور او قطع شود. شروع اثر داروهای ضد افسردگی بین یک تا دو هفته بوده و برای بار اول بایستی حداقل 6 ماه دارو مصرف شود.
جان کلام آن که افسردگی یک بیماری است که چگونگی فکر و احساس شما را تغییر می دهید و شما نمی توانید به تنهایی از شر آن خلاص شوید. در صورت مشاهده این علائم در اولین فرصت می بایست به پزشک مراجعه کرد.